یكی از خواسته‌ها و تمایلات روانی انسان، امید و آرزو به آینده است و هر فردی در انتظار بهروزی و آینده‌ای روشن و درخشان است و همانطوری كه غریزه جنسی، شهوت، حب و بغض بر اساس فطرت بنا شده‌اند و هیچ یك از این غرائز بیهوده و عبث آفریده نشده اند، امید بستن به آینده و در آرزوی روزی بهتر بودن نیز بیهوده نیست و بر اساس هدف و انگیزه خاصی پدیده آمده است و اختصاص به ملل و قوم خاصی ندارد؛ بلكه تمام مردم دنیا امید و انتظار دارند و در جستجوی زندگی بهتر و سعادت و خوشبختی اند. این موضوع به عنوان یك اصل روانی در میان همه انسانها و ملتهای دنیا وجود دارد و انكارناپذیر است.
دین مبین اسلام، غرایز فطری بشر را رهبری نموده و در مسیر خاصی هدایت میكند تا در طریق كمال الهی حركت كرده و از خطر سقوط در منجلاب گناه و تباهی در امان بمانند. لذا پدیده انتظار و امید به آینده‌ای بهتر كه همواره موجب رشد و پویایی انسان است همواره مورد توصیه و تشویق آیین حیاتبخش اسلام بوده و به همه پیروان خویش و رهروان راه حق و عدالت سفارش میكند كه بهروزی و سعادت و سربلندی انسانها فقط در سایه حكومت عدالت گستر اسلامی و رهبری نجات بخش بشریت تحقق مییابد.
بنابراین مكتب انتظار فرج و به امید حكومت عدل و داد بودن، مكتبی انسان ساز و حركت آفرین در فرا راه بشر میباشد و آنان كه مكتب انتظار را به عنوان مكتب سكوت و خمودگی و ایستادگی میپندارند، معنای واقعی انتظار فرج را به خوبی نشناخته و به عمق آن پی نبرده اند. انتظار فرج و امید به آینده به انسان نیرو می‌بخشد و به زندگی انسان جهت میدهد تا بتواند با پشتكار بیشتر و امیدواری و پایداری به حیات خویش ادامه دهد.
انتظار از دیدگاه قرآن
در قرآن كریم آیات متعددی وجود دارد كه انسان را به آینده نوید داده و امیدوار میسازد.
برخی از این آیات عبارتند از:
(هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین كله و كفی بالله شهیداً ). (1)
(او خدایی است كه پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاده است تا آن بر همه ادیان پیروز گرداند و بر حقیقت این سخن گواهی خدا كافی است.)
(هو الذی ارسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین كله و لوكره المشركون).(2)
(او كسی است كه پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاده است تا آن را بر همه ادیان پیروز گرداند، هرچند برای مشركان ناخوشایند باشد.)
(و لقد كتبنا فی الزبور من بعد الذكر ان الارض یرثها عبادی الصالحون.)(3)
(و به راستی در زبور، پس از تورات نوشته ایم كه زمین را بندگان شایسته من به ارث میبرند.)
(و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین.)(4)
(و ما اراده كردیم بر كسانی كه در روی زمین به زبونی و استضعاف كشیده شده اند، منت نهاده و آنان را پیشوا گردانیم و ایشان را وارث این زمین قرار دهیم.)
انتظار از نظر روایات اسلامی
درباره انتظار فرج و امید به حكومت عدالت گستر حضرت مهدی(عج) داشتن، در روایات زیادی از پیامبر عظیم الشأن اسلام و امامان معصوم (ع) بیان شده است كه آنها را میتوان به چند دسته تقسیم كرد:
- فضیلت و ارزش معنوی انتظار
- انتظار فرج و صبر و مقاومت در برابر ناملایمات و سختیها
- انتظار فرج و تلاش توأم با اخلاق پسندیده و پرهیز از گناه
- وظیفه و ویژگیهای منتظرین فرج امام زمان (عج)
- پاداش منتظرین ظهور امام عصر (عج)
فضیلت و ارزش انتظار
انتظار ظهور امام عصر(عج)، از دیدگاه اسلام و روایات پیشوایان اسلامی دارای فضیلت و ارزش معنوی فراوانی است.
در این قسمت به پاره‌ای از روایات و احادیث اسلامی برای نمونه اشاره میشود:
قال رسول الله (ص): (افضل اعمال امتی، انتظار فرج الله عز و جل)(5)
پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرماید: (بهترین عمل پیروان من انتظار ظهور داشتن از جانب خداوند متعال است.)
عن ابی عبدالله (ع) قال: قال رسول الله (ص): سیاتی قوم من بعدكم الرجل الواحد منهم له اجر خمسین منكم، قالوا: یا رسول الله نحن كنامعك ببدر و احد و حنین و نزل فینا القرآن. فقال: انكم لو تحملوا لما حملوا لم تصبرو اصبرهم.(6)
امام صادق (ع) از پیامبر اسلام نقل میكند كه آن حضرت، یارانش را مورد خطاب قرار داد و فرمود: بزودی پس از شما گروهی میآیند كه پاداش هر یك از آنان برابر با پنجاه تن از شما خواهد بود. یاران پیامبر عرض كردند: یا رسول الله! ما در ركاب شما در جنگهای بدر و احد و حنین با دشمنان اسلام جنگیدیم و قرآن كریم در زمان ما نازل شد (چگونه با همه این افتخار و سربلندی، آنان از ما برترند؟)
پیامبر گرامی اسلام (ص) جواب دادند: اگر شما با آن مشكلاتی كه آنان تحمل خواهند كرد، روبرو میشدید، صبر و مقاومت آنها را نداشتید.
قال الصادق(ع): من دین الائمة، الورع و العفة و الصلاح (... الی قوله) و انتظار الفرج بالصبر.(7)
امام صادق(ع) میفرماید: پارسایی، پاكدامنی و نیكوكاری و مصلحت و... همچنین انتظار فرج توأم با صبر و مقاومت (در برابر انجام وظیفه) از سیره امامان و پیشوایان است.
بدون تردید، از اهداف مهم قیام آن حضرت، مبارزه با فساد و گسترش عدل و داد در پهنه زمین است. او میآید تا منكرات را از صحنه گیتی برطرف سازد.
او میآید تا ظلم و ستم را ریشه كن كند و انقلاب عظیمی برپا نماید. احتمال قیام و انقلاب وی در هر لحظه‌ای ممكن است و قیام او تصادفی نیست یعنی علمی دارد كه مافوق علمهاست و قدرتی دارد كه بالاتر از همه قدرتهاست و پیروان او نیز باید در انقلاب او سهم ارزنده‌ای داشته باشند و خویشتن را با سلاح علم و آگاهی توأم با تقوی و پاكدامنی مجهز سازند.
منتظران آن حضرت بگونه‌ای رفتار خواهند كرد كه لیاقت و شایستگی در ركاب وی بودن و درك كردن محضر آن وجود نازنین را به اثبات برسانند و انتظار در كلیه ابعاد زندگی و حیات آنان نقش سازنده‌ای داشته باشد.
كسی كه منتظر پاكی است، معقول نیست خودش آلوده و پلید باشد، منتظر پاكی، قلب، روان و اعمال و كردارش بر اعتقادش گواهی میدهد و رهرو راستین او خواهد بود.
بنابراین نحوه ظهور آن حضرت و هدف و برنامه اش معلوم است. لذا بایستی خویشتن را طوری مجهز نماییم كه آمادگی كامل و لیاقت زندگی در سایه حكومت وی را داشته باشیم و نسبت به انجام منكرات همواره معترض بوده و در انقلاب او سهم بسزایی داشته باشیم.
ویژگیهای منتظرین ظهور
در مورد ویژگی‌ها و وظیفه منتظرین ظهور امام عصر(عج) روایات زیادی از پیشوایان اسلامی رسیده است كه در اینجا به برخی از آنها اشاره میشود:
1- قال علی(ع): اصحابُ المهدی شَبابٌ لا كهُول فیهم.(8)
یاران مهدی جوانند و میان سالی در میان آنان نیست.
2- قال الباقر(ع): یَظهَرُ فی ثلاثمأةِ و ثلاثَةَ عَشَرَ رجلاً... رهبانٌ بِاللیل اَسدٌ بِالنهّار.(9)
[امام زمان] با همراهی سیصد و سیزده مرد، كه راهبان شب و شیران روزند، ظهور میكند.
3- قال الباقر(ع): كَاَنّی باصحابِ القائِم و قد اَحاطُوا بما بینَ الخافقینِ فَلَیسَ مِن شیءٍ اِلّا َو هُو مطیعٌ لَهُم.(10)
گویا یاران قائم را میبینم كه بر شرق و غرب عالم مسلط شده اند و هیچ چیزی نیست مگر آن كه از آنها فرمان میبرد.
4- قال الصادق(ع): مَن سَرَّهُ اَن یكونَ من اصحاب القائم فَلیَنتَظِر وَ لیَعمل بالوَرَعِ و محاسنَ الاخلاق و هو منتظر...(11)
هركس خوش دارد از یاران امام مهدی(عج) باشد، باید منتظر باشد و پارسایی پیشه كند و اخلاق خویش را نیكو سازد.
5- قال الكاظم(ع): لو كانَ فیكُم عِدّةُ اَهلِ بدرٍ لَقامَ قائمنا.(12)
اگر به تعداد اصحاب بدر [مؤمن كامل] در میان شما بود، قائم ما قیام میكرد.
امام صادق(ع) آرزوی درك حضور امام مهدی(ع) طلب نموده و میفرمایند:
( لَو اَدركتُهُ لَخَدَمتُهُ ایامَ حیاتی. )(13)
اگر او [امام زمان(عج)] را دریابم، تمام عمر در خدمت او خواهم بود.
امید است خداوند به همه مشتاقان و ارادتمندان به ساحت مقدس آن حضرت توفیق عنایت فرماید تا با الگوپذیری از فرهنگ انتظار، روح مسئولیت پذیری و آمادگی را در یاوران مهدی موعود (عج) تقویت گردد و فیض درك حضور فرزند دلبند زهرای اطهر (س) را به همه ما عطا نماید.
نویسنده: محمد سالار
_________________________
پی نوشت‌ها:
1- فتح/ 28
2- صف/ 9
3- انبیاء/ 105
4- قصص/ 5
5- بحارالانوار، ج 52، ص 122، حدیث 2.
6- بحارالانوار، ج52، ص130، حدیث 26.
7- بحارالأنوار، ج52، ص 122، حدیث اول.
8- الغیبه، طوسی، ص 476
9- الفتن، ابن حمّاد، ج اول ص 345
10- كمال الدین، ص 673
11- الغیبه، نعمانی، ص 200
12- مشكاة الانوار، ص 128
13- الغیبه، نعمانی، ص 245
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/2171
نیز بخوانید
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
